Rod monochromacy and the coevolution of cetacean retinal opsins

PLoS Genet. 2013 Apr;9(4):e1003432. doi: 10.1371/journal.pgen.1003432. Epub 2013 Apr 18.

Abstract

Cetaceans have a long history of commitment to a fully aquatic lifestyle that extends back to the Eocene. Extant species have evolved a spectacular array of adaptations in conjunction with their deployment into a diverse array of aquatic habitats. Sensory systems are among those that have experienced radical transformations in the evolutionary history of this clade. In the case of vision, previous studies have demonstrated important changes in the genes encoding rod opsin (RH1), short-wavelength sensitive opsin 1 (SWS1), and long-wavelength sensitive opsin (LWS) in selected cetaceans, but have not examined the full complement of opsin genes across the complete range of cetacean families. Here, we report protein-coding sequences for RH1 and both color opsin genes (SWS1, LWS) from representatives of all extant cetacean families. We examine competing hypotheses pertaining to the timing of blue shifts in RH1 relative to SWS1 inactivation in the early history of Cetacea, and we test the hypothesis that some cetaceans are rod monochomats. Molecular evolutionary analyses contradict the "coastal" hypothesis, wherein SWS1 was pseudogenized in the common ancestor of Cetacea, and instead suggest that RH1 was blue-shifted in the common ancestor of Cetacea before SWS1 was independently knocked out in baleen whales (Mysticeti) and in toothed whales (Odontoceti). Further, molecular evidence implies that LWS was inactivated convergently on at least five occasions in Cetacea: (1) Balaenidae (bowhead and right whales), (2) Balaenopteroidea (rorquals plus gray whale), (3) Mesoplodon bidens (Sowerby's beaked whale), (4) Physeter macrocephalus (giant sperm whale), and (5) Kogia breviceps (pygmy sperm whale). All of these cetaceans are known to dive to depths of at least 100 m where the underwater light field is dim and dominated by blue light. The knockout of both SWS1 and LWS in multiple cetacean lineages renders these taxa rod monochromats, a condition previously unknown among mammalian species.

Publication types

  • Research Support, U.S. Gov't, Non-P.H.S.

MeSH terms

  • Animals
  • Base Sequence
  • Evolution, Molecular
  • Molecular Sequence Data
  • Opsins*
  • Phylogeny*
  • Whales

Substances

  • Opsins

Associated data

  • GENBANK/KC676796
  • GENBANK/KC676797
  • GENBANK/KC676798
  • GENBANK/KC676799
  • GENBANK/KC676800
  • GENBANK/KC676801
  • GENBANK/KC676802
  • GENBANK/KC676803
  • GENBANK/KC676804
  • GENBANK/KC676805
  • GENBANK/KC676806
  • GENBANK/KC676807
  • GENBANK/KC676808
  • GENBANK/KC676809
  • GENBANK/KC676810
  • GENBANK/KC676811
  • GENBANK/KC676812
  • GENBANK/KC676813
  • GENBANK/KC676814
  • GENBANK/KC676815
  • GENBANK/KC676816
  • GENBANK/KC676817
  • GENBANK/KC676818
  • GENBANK/KC676819
  • GENBANK/KC676820
  • GENBANK/KC676821
  • GENBANK/KC676822
  • GENBANK/KC676823
  • GENBANK/KC676824
  • GENBANK/KC676825
  • GENBANK/KC676826
  • GENBANK/KC676827
  • GENBANK/KC676828
  • GENBANK/KC676829
  • GENBANK/KC676830
  • GENBANK/KC676831
  • GENBANK/KC676832
  • GENBANK/KC676833
  • GENBANK/KC676834
  • GENBANK/KC676835
  • GENBANK/KC676836
  • GENBANK/KC676837
  • GENBANK/KC676838
  • GENBANK/KC676839
  • GENBANK/KC676840
  • GENBANK/KC676841
  • GENBANK/KC676842
  • GENBANK/KC676843
  • GENBANK/KC676844
  • GENBANK/KC676845
  • GENBANK/KC676846
  • GENBANK/KC676847
  • GENBANK/KC676848
  • GENBANK/KC676849
  • GENBANK/KC676850
  • GENBANK/KC676851
  • GENBANK/KC676852
  • GENBANK/KC676853
  • GENBANK/KC676854
  • GENBANK/KC676855
  • GENBANK/KC676856
  • GENBANK/KC676857
  • GENBANK/KC676858
  • GENBANK/KC676859
  • GENBANK/KC676860
  • GENBANK/KC676861
  • GENBANK/KC676862
  • GENBANK/KC676863
  • GENBANK/KC676864
  • GENBANK/KC676865
  • GENBANK/KC676866
  • GENBANK/KC676867
  • GENBANK/KC676868
  • GENBANK/KC676869
  • GENBANK/KC676870
  • GENBANK/KC676871
  • GENBANK/KC676872
  • GENBANK/KC676873
  • GENBANK/KC676874
  • GENBANK/KC676875
  • GENBANK/KC676876
  • GENBANK/KC676877
  • GENBANK/KC676878
  • GENBANK/KC676879
  • GENBANK/KC676880
  • GENBANK/KC676881
  • GENBANK/KC676882
  • GENBANK/KC676883
  • GENBANK/KC676884
  • GENBANK/KC676885
  • GENBANK/KC676886
  • GENBANK/KC676887
  • GENBANK/KC676888
  • GENBANK/KC676889
  • GENBANK/KC676890
  • GENBANK/KC676891
  • GENBANK/KC676892
  • GENBANK/KC676893
  • GENBANK/KC676894
  • GENBANK/KC676895
  • GENBANK/KC676896
  • GENBANK/KC676897
  • GENBANK/KC676898
  • GENBANK/KC676899
  • GENBANK/KC676900
  • GENBANK/KC676901
  • GENBANK/KC676902
  • GENBANK/KC676903
  • GENBANK/KC676904
  • GENBANK/KC676905
  • GENBANK/KC676906
  • GENBANK/KC676907
  • GENBANK/KC676908
  • GENBANK/KC676909
  • GENBANK/KC676910
  • GENBANK/KC676911
  • GENBANK/KC676912
  • GENBANK/KC676913
  • GENBANK/KC676914
  • GENBANK/KC676915
  • GENBANK/KC676916
  • GENBANK/KC676917
  • GENBANK/KC676918
  • GENBANK/KC676919
  • GENBANK/KC676920
  • GENBANK/KC676921
  • GENBANK/KC676922
  • GENBANK/KC676923
  • GENBANK/KC676924
  • GENBANK/KC676925
  • GENBANK/KC676926
  • GENBANK/KC676927
  • GENBANK/KC676928
  • GENBANK/KC676929
  • GENBANK/KC676930
  • GENBANK/KC676931
  • GENBANK/KC676932
  • GENBANK/KC676933
  • GENBANK/KC676934
  • GENBANK/KC676935
  • GENBANK/KC676936
  • GENBANK/KC676937
  • GENBANK/KC676938
  • GENBANK/KC676939
  • GENBANK/KC676940
  • GENBANK/KC676941
  • GENBANK/KC676942
  • GENBANK/KC676943
  • GENBANK/KC676944
  • GENBANK/KC676945
  • GENBANK/KC676946
  • GENBANK/KC676947
  • GENBANK/KC676948
  • GENBANK/KC676949
  • GENBANK/KC676950
  • GENBANK/KC676951
  • GENBANK/KC676952
  • GENBANK/KC676953
  • GENBANK/KC676954
  • GENBANK/KC676955
  • GENBANK/KC676956
  • GENBANK/KC676957
  • GENBANK/KC676958
  • GENBANK/KC676959
  • GENBANK/KC676960
  • GENBANK/KC676961
  • GENBANK/KC676962
  • GENBANK/KC676963
  • GENBANK/KC676964
  • GENBANK/KC676965
  • GENBANK/KC676966
  • GENBANK/KC676967
  • GENBANK/KC676968
  • GENBANK/KC676969
  • GENBANK/KC676970
  • GENBANK/KC676971
  • GENBANK/KC676972
  • GENBANK/KC676973
  • GENBANK/KC676974
  • GENBANK/KC676975
  • GENBANK/KC676976
  • GENBANK/KC676977
  • GENBANK/KC676978
  • GENBANK/KC676979
  • GENBANK/KC676980
  • GENBANK/KC676981
  • GENBANK/KC676982
  • GENBANK/KC676983
  • GENBANK/KC676984
  • GENBANK/KC676985
  • GENBANK/KC676986
  • GENBANK/KC676987
  • GENBANK/KC676988
  • GENBANK/KC676989
  • GENBANK/KC676990
  • GENBANK/KC676991
  • GENBANK/KC676992
  • GENBANK/KC676993
  • GENBANK/KC676994
  • GENBANK/KC676995
  • GENBANK/KC676996
  • GENBANK/KC676997
  • GENBANK/KC676998
  • GENBANK/KC676999
  • GENBANK/KC677000
  • GENBANK/KC677001
  • GENBANK/KC677002
  • GENBANK/KC677003
  • GENBANK/KC677004
  • GENBANK/KC677005
  • GENBANK/KC677006
  • GENBANK/KC677007
  • GENBANK/KC677008
  • GENBANK/KC677009
  • GENBANK/KC677010
  • GENBANK/KC677011
  • GENBANK/KC677012
  • GENBANK/KC677013
  • GENBANK/KC677014
  • GENBANK/KC677015
  • GENBANK/KC677016
  • GENBANK/KC677017
  • GENBANK/KC677018
  • GENBANK/KC677019
  • GENBANK/KC677020
  • GENBANK/KC677021
  • GENBANK/KC677022
  • GENBANK/KC677023

Grants and funding

This work was supported by NSF (EF0629860 to MSS and JG, DEB0743724 to JG). The funders had no role in study design, data collection and analysis, decision to publish, or preparation of the manuscript.