Background: In recent years, patients over 80 years of age have been a growing group of individuals referred to cardiac surgeons. They pose a serious challenge and usually require a multidisciplinary approach.
Aim: The aim of this study was to evaluate the early and late outcomes of cardiosurgical treatment of patients over 80 years of age suffering from coronary artery disease and aortic stenosis.
Material and methods: The study involved 96 patients aged over 80 years treated between January, 2004 and December, 2012. The mortality and morbidity in the early postoperative period, as well as throughout the follow-up period, were analyzed.
Results: The majority of patients underwent isolated coronary artery bypass grafting (CABG) (58.3%; Group I), while 29.2% of them underwent an isolated aortic valve replacement (AVR) (Group II). Combined procedures (CABG + AVR) were carried out in 12.5% of patients (Group III). The mean operational risk calculated according to the logistic EuroSCORE was 11.6%, 11.9%, and 9.5%, respectively in Group I, Group II and in Group III. In the early postoperative period, 4 patients died (all from Group I). The 30-day mortality rate was 4.2% and the morbidity rate was 56.3%. During the post-discharge follow-up period that lasted from 1 to 100 months, 4 patients died (2 from Group I and 2 from Group III). The 2-year probability of survival was 91.9 ± 3.0%. During the last follow-up clinical assessment, half of the patients were asymptomatic.
Conclusions: The perioperative mortality of the patients is acceptably and markedly lower than that predicted by the logistic EuroSCORE calculator. However, the complication rate, particularly in the early postoperative period, is relatively high.
Wstęp: Leczenie chorych powyżej 80. roku życia związane jest z wyższym ryzykiem i niesie ze sobą większe wyzwania ze strony całego personelu medycznego.
Cel: Przedstawienie wczesnych i odległych wyników leczenia kardiochirurgicznego choroby wieńcowej i wady aortalnej u pacjentów powyżej 80. roku życia.
Materiał i metody: Badaną grupę stanowiło 96 chorych w wieku powyżej 80 lat, których w okresie od stycznia 2004 r. do grudnia 2012 r. poddano operacjom kardiochirurgicznym. Analizowano śmiertelność i powikłania zarówno we wczesnym okresie pooperacyjnym, jak i w obserwacji odległej.
Wyniki: Większość chorych poddano bezpośredniej rewaskularyzacji mięśnia sercowego (58,3%) – grupa I; u 29,2% chorych wykonano implantację zastawki aortalnej – grupa II. Pacjenci poddani skojarzonemu zabiegowi rewaskularyzacji mięśnia sercowego wraz z implantacją zastawki aortalnej stanowili grupę III (12,5%). Średnie ryzyko operacyjne obliczone według logistic EuroSCORE wyniosło odpowiednio: dla I grupy – 11,6%, dla II grupy – 11,9%, dla III grupy – 9,5%. Powikłania w okresie pooperacyjnym dotyczyły 56,3% chorych. Śmiertelność 30-dniowa wyniosła 4,2%. Były to 4 zgony w grupie I. W obserwacji odległej (wynoszącej średnio 28,2 miesiąca) połowa chorych nie zgłaszała żadnych dolegliwości, zmarło zaś 4 pacjentów (po dwóch z grupy I i III). Dwuletnie prawdopodobieństwo przeżycia dla całej grupy wyniosło 91,9 ± 3,0%.
Wnioski: Śmiertelność okołooperacyjna u pacjentów powyżej 80. roku życia jest akceptowalna i niższa niż prognozowana na podstawie kalkulatora logistic EuroSCORE. Odsetek powikłań, zwłaszcza we wczesnym okresie pooperacyjnym, jest jednak stosunkowo wysoki. Wyniki leczenia kardiochirurgicznego tych chorych są dobre, aczkolwiek jest to grupa pacjentów wymagająca szczególnej opieki około- i pooperacyjnej.
Keywords: cardiac surgery; elderly; mortality; outcomes.