Conception of a child at advanced parental age (> 35 years) has been steadily increasing in recent decades, especially in developed countries. Socio-economic factors, effective contraceptives, and the availability of Assisted Reproduction Technologies (ART) have a direct impact on postponing the decision to have a baby. ART enables reproductive success for people diagnosed as infertile or with reduced possibilities of becoming pregnant due to concomitant pathologies. Epidemiological studies indicate that both advanced parental age and ART are associated with pathologies of pregnancy, such as gestational diabetes, risk of pre-eclampsia, miscarriage, placental abruption, preterm labor, stillbirth, neurodevelopmental disorders and chronic disease of the offspring. In our work, we will focus on the available information on metabolic changes that increase the risk of developing cardiovascular diseases in the offspring of parents at an advanced age and conceived through ART. Finally, we will address the sources of the observed disturbances at the gamete and embryo level, related to oxygen stress, epigenetic modifications and DNA damage, considering possible rescue actions.
W Europie na opóźnione rodzicielstwo (w wieku >35 lat) decyduje się około 50% mężczyzn i 25% kobiet. W ostatnich dekadach, szczególnie w krajach rozwiniętych bezpośredni wpływ na odsuwanie decyzji o urodzeniu dziecka mają czynniki społeczno-ekonomiczne, skuteczne środki antykoncepcyjne oraz dostępność technologii wspomaganego rozrodu (ang. Assisted Reproduction Technologies, ART). Rozród wspomagany umożliwia sukces rozrodczy osobom diagnozowanym jako niepłodne lub o obniżonych możliwościach naturalnego zajścia w ciążę z uwagi na choroby, styl życia lub wiek. Badania epidemiologiczne wskazują, że zarówno zaawansowany wiek rodziców jak i ART są związane z podwyższonym ryzykiem powikłań ciąży, okresu okołoporodowego i poporodowego, takimi jak cukrzyca ciążowa, stan przedrzucawkowy, poronienia, oderwanie łożyska, poród przedwczesny, urodzenie martwego dziecka, zaburzenia neurorozwojowe i pogorszone wskaźniki ogólnego stanu zdrowia potomstwa [1-4]. Brakuje danych odnośnie stanu zdrowia dorosłego potomstwa poczętego w wyniku ART. W naszej pracy skupimy się na dostępnych informacjach dotyczących zmian metabolicznych zwiększających ryzyko rozwoju chorób sercowo--naczyniowych u potomstwa rodziców w zaawansowanym wieku rozrodczym oraz urodzonego przy pomocy ART**. Na koniec odniesiemy się do źródeł powstawania obserwowanych zaburzeń na poziomie gamety i zarodka, dotyczących modyfikacji epigenetycznych, stresu tlenowego oraz uszkodzeń DNA, rozpatrując możliwe działania naprawcze.