The "One Health" concept is a universal approach to sustainably balancing and optimizing the health of humans, animals, and ecosystems. This approach is based on the health of humans, domestic and wild animals, and plants in a wider environment in which self-renewable ecosystems exist, with essential characteristics of integration, unifying and holistic perspective. Toxoplasmosis, one of the most common zoonotic infections in both terrestrial and oceanic ecosystems in the world, is an ideal model disease for the "One Health" approach. Toxoplasmosis is a zoonotic disease caused by the obligate intracellular pathogen protozoan Toxoplasma gondii. In the life cycle of T. gondii, the definitive host is domestic cats and felines, and the intermediate hosts are all mammals (including humans), birds and reptiles. The infected cats have primary importance and play a crucial role in the contamination of habitats in the ecosystems with T. gondii oocysts. Thus, ecosystems with domestic cats and stray cats are contaminated with cat feces infected with T. gondii oocytes. T. gondii positivity has been scientifically demonstrated in all warm-blooded animals in terrestrial and aquatic habitats. The disease causes deaths and abortions in farm animals, resulting in great economic losses. However, the disease causes great problems in humans, especially pregnant women. During pregnancy, it may have effects such as congenital infections, lesions in the eye and brain of the fetus, premature birth, intrauterine growth retardation, fever, pneumonia, thrombocytopenia, ocular lesions, encephalitis, and abortion. The mechanism of death and abortion of the fetus in a pregnant woman infected with T. gondii occurs as a result of complete disruption of the maternal immune mechanism. The struggle against toxoplasmosis requires the universal collaboration and coordination of the World Organization for Animal Health, the World Health Organization and the World Food Organization in the "One Health" concept and integrative approaches of all responsible disciplines. Establishing universal environmental safety with the prevention and control of toxoplasmosis requires the annihilation of the feces of the infected cats using suitable techniques firstly. Then routinely, the monitoring and treatment of T. gondii positivity in cats, avoiding contact with contaminated foods and materials, and development of modern treatment and vaccine options. Particularly, mandatory monitoring or screening of T. gondii positivity during the pregnancy period in humans should be done. It would be beneficial to replace the French model, especially in the monitoring of disease in humans. In this article, the ecology of toxoplasmosis was reviewed at the base of the "One Health" concept.
"Tek Sağlık" konsepti, insanların, hayvanların ve ekosistemlerin sağlığını sürdürülebilir bir şekilde dengelemeyi ve optimize etmeyi esas alan üniversal bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım entegresyon, birleştirici ve holostik temel karakteristikleri ile insanların, evcil ve vahşi hayvanların, bitkilerin ve içerisinde kendi kendini yenileyebilir ekosistemlerin bulunduğu daha geniş bir çevrenin sağlığını esas alır. Dünyada hem karasal hem de okyanus ekosistemlerinde en yaygın zoonotik karakterli enfeksiyonlardan birisi olan Toxoplasmosis, "Tek Sağlık" konsepti için ideal model bir hastalıktır. Toxoplasmosis, zoonotik karakterli, zorunlu hücre içi patojen protozoon Toxoplasma gondii’nin meydana getirdiği bir hastalıktır. Hastalık etkeni T. gondii’nin hayat siklusunda son konağı evcil kedi ve kedigiller, ara konakları ise insan dahil tüm memeliler, kanatlı hayvanlar ve reptillerdir. Hastalık etkeni patojen T. gondii’nin hayat siklusunda kediler hem son konak hem de ara konak vazifesi gördükleri için, ekosistemin kontaminasyonundan da primer öneme sahiptirler. Dolayısıyla evcil kedilerin ve serbest dolaşan kedilerin bulunduğu ekosistemler, T. gondii oocytleriyle enfekte kedi dışkılarıyla kontamine olurlar. Toxoplasma gondii pozitifliği, karasal ve sucul habitatlarda tüm sıcakkanlılarda bilimsel çalışmalarla gösterilmiştir. Hastalık çiftlik hayvanlarında ölümlere ve abortlara yol açarak büyük ekonomik kayıplar oluşturur. Bununla beraber hastalık, insanlarda özellikle hamile kadınlarda büyük problemlere neden olmaktadır. Gebelikte T. gondii konjenital enfeksiyonları, fetüsün göz ve beyninde lezyonlar, prematüre doğum, intrauterin büyüme geriliği, ateş, pnömoni, trombositopeni, oküler lezyonlar, ensefalit ve abort gibi patolojik bozukluklara yol açar. Toxoplasma gondii ile enfekte bir gebede ölüm ve abort, maternal bağışıklık mekanizmasının tamamen bozulması sonucu şekillenmektedir. Toxoplasmosis’e karşı mücadele, üniversal boyutta Dünya Hayvan Sağlığı Teşkilatı, Dünya Sağlık Teşkilatı ve Dünya Gıda Teşkilatı’nın "Tek Sağlık" konseptinde koordinasyonunu ve tüm paydaş ülkelerde ulusal düzeyde ilgili tüm disiplinlerin bütünleştirici yaklaşımlarını gerektirir. Bu bağlamda özellikle hastalıktan korunma ve kontrolde, tekniğine uygun olarak çevre güvenliği için kedi dışkısının imhası, kedilerde pozitifliğin izlenmesi ve tedavisi, kontamine gıda ve malzemelerle temastan kaçınmak, modern tedavi ve aşı seçeneklerinin geliştirilmesi ve insan ve hayvanlarda hastalığın zorunlu izlenmesi/taraması gerekmektedir. Özellikle insanlarda hastalığın izlenmesinde Fransa modeline geçilmesinde yarar vardır. Bu makalede, "Tek Sağlık" konseptinde toxoplasmosis’in ekolojisi incelenmiştir.
Keywords: One health; ecology of toxoplasmosis; Toxoplasma gondii; pregnancy; prevention and control; interdisciplinary; struggle.