Flavonoids are a group of plant secondary metabolites that have a number of health-promoting properties and have both preventive and therapeutic effects. Research confirms that flavonoids work, among others: antiviral and anticancer. Apigenin, luteolin, isorhamnetin, kaempferol, myricetin, quercetin, hesperetin, naringenin, epicatechin and genistein have documented antiviral activity. The discovery of the anticancer activity of flavonoids (including apigenin, naringenin, hesperetin) initiated a number of studies to identify the most active compounds against various cancers and to understand the mechanism of their action. However, the relationship between flavonoid intake and cancer risk appears to be non-linear. Available literature data suggest that flavonoids may act as therapeutic agents in the early stages of virus infection and as an anticancer agent and should be included in the daily diet by increasing the consumption of primarily fruit (chokeberry, elderberry, cherry, mandarin), vegetables (parsley, celery, onion) and herbs and spices (mint, oregano, lovage, moringa, saffron). Flavonoids present in food are transported by passive diffusion (hydrophobic aglycones) and by active transport (hydrophilic glycosides). Individual classes of flavonoids differ in the amount they appear in food, the metabolites they produce and their possible impact on health. The aim of this review is to summarize the current knowledge on the potential use of selected flavonoids in the treatment of diseases of various etiologies, with an indication of their anticancer and antiviral effects. The perspectives and possibilities of using these compounds are presented, taking into account the problems resulting from their bioavailability.
Flawonoidy to grupa roślinnych metabolitów wtórnych mająca szereg właściwości prozdrowotnych, wykazująca działanie zarówno profilaktyczne jak i lecznicze. Badania potwierdzają, że flawonoidy działają m.in. przeciwwirusowo oraz przeciwnowotworowo. Udokumentowane działanie przeciwwirusowe wykazuje apigenina, luteolina, izoramnetyna, kemferol, mirycetyna, kwercetyna, hesperetyna, naryngenina epikatechina i genisteina. Odkrycie przeciwnowotworowej aktywności flawonoidów (m.in. apigeniny, naryngeniny, hesperetyny) zapoczątkowało szereg badań w celu zidentyfikowania najbardziej aktywnych związków przeciwko różnym nowotworom oraz poznania mechanizmu ich działania. Jednakże związek między spożyciem flawonoidów a ryzykiem chorób nowotworowych wydaje się być nieliniowy. Dostępne dane literaturowe sugerują, że flawonoidy mogą działać jako terapeutyki we wczesnych stadiach zakażenia wirusami oraz jako czynnik przeciwnowotworowy i należy włączyć je do codziennej diety poprzez zwiększenie spożycia przede wszystkim owoców (aronia, czarny bez, wiśnia, mandarynka), warzyw (pietruszka, seler, cebula) oraz ziół i przypraw (mięta, oregano, lubczyk, moringa, szafran). Obecne w żywności flawonoidy są transportowane na drodze dyfuzji biernej (hydrofobowe aglikony) oraz w wyniku transportu aktywnego (hydrofilowe glikozydy). Poszczególne podklasy flawonoidów różnią się ilością występowania w żywności, wytwarzanymi przez siebie metabolitami i możliwym wpływem na zdrowie. Celem niniejszego przeglądu jest podsumowanie obecnej wiedzy na temat potencjalnego wykorzystania wybranych flawonoidów w leczeniu chorób o różnym podłożu etiologicznym, ze wskazaniem na działanie przeciwnowotworowe oraz przeciwwirusowe. Przedstawiono perspektywy i możliwości zastosowania tych związków, z uwzględnieniem problemów wynikających z ich biodostępności.